In Groningen fiets maar liefst 60% van de verkeersdeelnemers
Nergens ter wereld bepalen fietsers zo dominant het straatbeeld als in studentenstad Groningen, waar 60% van de verkeersdeelnemers fietst. Het Universitair Medisch Centrum Groningen houdt dit gemiddelde hoog; 67% van de ruim 13.000 medewerkers komt fietsend op het werk aan. Als het aan Jan Bouwhuis, directeur Bouw en Facilitair, ligt, fietst over vijf jaar 75% van de medewerkers naar het ziekenhuis. “We willen een voorbeeld zijn voor de gezamenlijke preventieopdracht ‘Healthy Ageing’ (gezond ouder worden) van de noordelijke provincies. Met ons fietsbeleid stralen we uit dat we dat ook bij medewerkers bevorderen.”
Bereikbaarheid
Het UMCG ontdekte noodgedwongen al in 2006 de voordelen van een stevig fietsbeleid. Als ziekenhuis aan de rand van de binnenstad was de bereikbaarheid een dreigend knelpunt, terwijl toegankelijkheid noodzakelijk is voor patiënten. Daarom initieerde Bouwhuis fietsbeleid. “We minimaliseerden de parkeervoorzieningen voor medewerkers, terwijl we tegelijkertijd het fietsen aantrekkelijker maakten. Sindsdien zijn de faciliteiten voor fietsende medewerkers alleen maar verbeterd.” En dat is volgens Bouwhuis nog altijd een stuk voordeliger dan dure parkeerplaatsen.
Slimme combinatie van faciliteiten en regelingen
Met de komst van projectmanager mobiliteit Charlotte Kumm kreeg het stimuleringsbeleid de afgelopen twee jaar extra schwung. Net als Bouwhuis is Kumm zelf een sportieve fietser die in haar vrije tijd op haar racefiets het Groningse platteland verkent. Naar het werk fietsen is voor beiden kinderspel, omdat ze op een steenworp afstand van het UMCG wonen. Kumm: “Als ik ooit in een Gronings dorp woon, ga ik lekker op de racefiets naar mijn werk. Ik vind het een heerlijke manier om mijn hoofd leeg te maken en je werk op weg naar huis los te laten.”
Kumm benadrukt dat medewerkers zelf kunnen kiezen welke vorm van vervoer het beste bij hen past. “Voor sommige medewerkers is de combinatie auto en fietsen perfect en als mensen avond- of nachtdiensten hebben, kan het veiliger zijn om de auto te pakken. Maar we denken dat er nog meer medewerkers zijn die kunnen en willen fietsen als we het hen gemakkelijk maken.”
"De kracht van de aanpak zit vooral in de slimme mix van goede faciliteiten en regelingen."
Zo werkt het kunnen uitproberen van de e-bike en de Speed Pedelec in combinatie met een zeer aantrekkelijke aanschafregeling perfect. Kumm: “Onze drie probeer-e-bikes en de speed pedelec zijn continu uitgeleend. Het afgelopen jaar hebben we daarnaast de aanschafregeling aantrekkelijker gemaakt en het fiscaal voordeel vergroot. Hier maken ruim 50% meer medewerkers gebruik van.” Daaruit blijkt volgens Bouwhuis dat fietsen nog steeds groeipotentie heeft, vooral onder de groep die zo’n 15 km van het werk woont.
Vergeet de stalling niet
Hoewel Kumm trots is op de gevarieerde mix van fietsregelingen en -voorzieningen, is ze licht jaloers op stallingen met alles erop en eraan. “Soms zie ik bij andere bedrijven prachtige fietsenstallingen met lockers, mooie kleedruimtes en douches. Dat is natuurlijk geweldig als je een lange fietstocht achter de rug hebt. We hebben hier ook geleerd dat je faciliteiten echt op orde moeten zijn, voordat je fietsen gaat stimuleren. Een overvolle stalling of te weinig douches kunnen je succes afbreken. Daarom moet je ook regelen dat medewerkers hun verbetersuggesties kwijt kunnen.”
Bouwhuis onderkent dit belang:
“Studenten kwakken hun fietsen overal zorgeloos neer, maar de gemiddelde Nederlander is trots en zuinig op zijn mooie fiets. Je stalling moet er tiptop uitzien én ook toegankelijk zijn voor de bakfiets.”
Zendingsgedrag
Bouwhuis draagt het succesvolle fietsbeleid van het UMCG graag uit. “Ik zit al geruime tijd in de adviescommissie Groningen Bereikbaar. Vanwege ons fietsbeleid waren we al snel een voorbeeld voor andere bedrijven. Ook binnen de acht umc’s heb ik mobiliteit in mijn portefeuille. Bij alle umc’s samen werken ruim 70.000 medewerkers. Als we daar een substantieel deel van op de fiets krijgen, zijn we mooi op weg naar de doelstelling van de staatssecretaris.” Als ambassadeur wil Bouwhuis vooral laten zien hoe je met een goede mix van voorzieningen en voordelen medewerkers kunt verleiden. Daarbij past bij een academisch ziekenhuis de boodschap dat je met de fiets gezonder op je werk komt.
Vanuit dat oogpunt van gezondheidsbevordering ziet Bouwhuis ook mogelijkheden bij zorgverzekeraars en het ministerie van VWS. “Het ministerie van VWS zou in samenwerking met zorgverzekeraars meer op gezondheid en preventie kunnen sturen. In een fietsland als Nederland lijkt de fiets mij daar hét symbool voor.”
Zijn belangrijkste advies aan de staatsecretaris is dan ook om samenwerking te zoeken met de ministeries van VWS, EZK en Financiën. “Met brede steun vanuit de overheid krijgen werkgevers meer medewerkers op de fiets. Zo zijn fietssnelwegen en -regelingen belangrijke hefbomen voor ons succes.”
Voor meer informatie over de fietsambities en aanpak kunt u mailen naar: c.s.kumm@umcg.nl.
Meedoen
Doe de fietsscan en ontdek de potentiële groei van het aantal fietsforensen in uw organisatie of vraag een communicatie toolkit aan om de zichtbaarheid van de voorzieningen en regelingen te vergroten.